چهارشنبه سوریسم در واقع،گرایش روانی و رفتاری افراد به ترکاندن و ویرانی است.این مکتب از دیرباز در جهان وجود داشته و طرفداران و پیروان زیادی نیز دارد.
دیرینه شناسان، با استناد به مدارک و شواهدی که بدست آورده اند معتقدند: رد پای چهارشنبه سوریسم نه فقط در ایران بلکه در بین همه ی اقوام و شخصیت های بزرگ جهان، قابل رویت است.
برای مثال، گفته شده است : چنگیزخان مغول پس از فتح ایران و شرکت در آئین چهارشنبه سوری، مقادیری اکلیل،سرنج و سنگ هایی با اندازه ی مناسب را درون خمره های سفالی ریخته و موفق به ساخت اولین خمپاره ی تاریخ شده است،البته از آنجاییکه وی به صدای مهیب ، علاقه ی بیشتری داشت، از میزان سرنج کم کرده و در عوض به مقدار اکلیل افزود!
یکی از دوستان تیمور نیز ،اسپری حشره کشی را در آتش انداخته بود ،که پس از انفجار، اسپری به زانوی تیمور برخورد نمود و سبب مصدومیت وی از آن ناحیه شد.در نتیجه از آن پس تیمور را تیمورلنگ نام نهادند.
حتی در تاریخ آمده است، نیروهای رایش سوم برای امنیت مردم در چهارشنبه سوری اهمیت بسیاری قائل بودند و از همین رو هیتلر دستور داده بود نیمی از بودجه ی صدا و سیمای آلمان نازی را صرف خرید و دوبله ی فیلم های سینمایی، جهت پخش در شب چهارشنبه سوری نمایند، تا شاید این ترفند مانع خروج جوانان از منزل و ترکیدن آنها شود. اما از آنجا که پدران آلمانی نیز همچون هم نوعان خود در ایران،علاقه ی زیادی به اخبار داشتند، مانع مشاهده ی فیلم توسط سایر اهل منزل میشدند و همین امر موجب عدم پاسخگویی مناسب و شکست این ترفند هیتلر شد.
وینستون چرچیل نیز هر سال ، ده روز زودتر از شروع مراسم چهارشنبه سوری، به اتفاق برخی مفاخر وهنرپیشه های انگلستان ، مردم را به آرامش و عدم استفاده از وسایل محترقه ومنفجره ،دعوت مینمود.
البته اخیرا اسنادی بدست آمده است که اذعان دارد: چرچیل در 10سالگی به وسیله ی باروت، سیگاری که پدرش در حین مطالعه ی روزنامه Daily Mail دود کرده بود را ترکانده و بعد از این واقعه مورد عتاب پدر قرار گرفته و حسابی از وی کتک خورده است.
همچنین،عادل الجبیر وزیر امورخارجه ی عربستان از محاسن و ریش و سبیل بلندی برخوردار بوده است ،اما در24سالگی ، پسران همسایه ی یمنی آنها برای ایجاد هیجان بیشتر در چهارشنبه سوری اقدام به ترکاندن کپسول گاز بجای ترقه میکنند، عادل از صدای انفجار قالب تهی کرده و پس از این حادثه برای همیشه کُرک و پرش میریزد.
در ایران نیز شواهدی دال بر تصویب طرحی برای افزایش قیمت کبریت در آخرین چهارشنبه ی سال1350توسط دولت امیرعباس هویدا، وجود دارد. البته همان شب، حسن شماعی زاده آهنگ "امشب دل من هوس رطب کرده" را خواند و همین امر سبب شد تا کبریت و بنزین به جهت تسهیل سوزاندن این اثر و برخی افراد وابسته به این موسیقی، در آن سال ارزان شود!
چهارشنبه سوریسم در افسانه ها و اساطیر
از گذرگاه تاریخ که خارج شویم، نشانه هایی از چهارشنبه سوریسم را در افسانه های ملت ها و اقوام گوناگون خواهیم دید.
به نقل از چند تن از کسبه ی بازار میرزاقلی خان ساسانی: فرهاد پس از اینکه از عشق شیرین ناکام شد،به اتفاق دوستان خود برای تعویض حال و هوا و شرکت در مراسم چهارشنبه سوری به بیستون رفت . در آنجا به اتفاق دوستانش مقادیر زیادی دینامیت ، منفجر نمود و موج انفجار باعث ریزش و ایجاد ویرانی در دل کوه شد. بعد ها این ویرانه به عنوان نشانه ای از عشق، معروف شد و نگارگری ها و هنرمندی های زیادی در آن به ثبت رسید!
همچنین در اساطیر یونان باستان آمده است که : در شب چهارشنبه سوری، تی اِن تیئوس(خدای انفجار)موفق شد ،فراغِئوس(خدای فراغت و آرامش)را شکست داده و دهانش را صاف نماید البته، در نهایت به سبب شادی بیش از حد، خود نیز مُشتعل گردیده و ترکید.
همچنین در نقش و نگاره های معبد آنخ ماهو در مصر باستان نیز سنگ نگاره هایی با مضمون#نه_به_چهارشنبه_سوری_خطرناک و دعوت مصریان باستان به خوردن تخمه و رویت ستارگان بجای پریدن از روی آتش، به چشم میخورد.البته حداقل عوارض ناشی از چهرشنبه سوری همین پاره شدن درز شلوار است ،که این واقعه در میان مصریان، بسیار بدشگون و منحوس بوده و مبیّن اتفاقات ناگوار آینده برای فرد است!
در انتها اگر از تمام بحث های تاریخی و فرهنگی پیرامون چهارشنبه سوری گذر کنیم،به پدیده ی مهم جو زدگی و جوگیر شدن خواهیم رسید پدیده ای که شاید از چهارشنبه سوریسم نیز مخرب تر باشد .از همه ی شما دوستان گرامی خواهشمندیم برای حفظ سلامت و آرامش خود و اطرافیانتان جوگیر نشوید و تبعات و عواقب چهارشنبه سوریسم را جدی بگیرید!
باتشکر
علی دهقانی
اسرا
